Мӯсфедо сӯҳбат мекаран, ки вахти ҳашарои гандму ҷаву боклӯ ва нахту сдрку йӯғанкадрав рӯи лалмоои Роғаку лалмои Кана, Пачу Мрдайги деҳаи Мдехарв дар шавои матовӣ барои тезтар гзаштану вахту парияни хов аксаран ҳашаракиё то сбҳи содиқа нӯбат ва нӯбат ё ва таври омавӣ фалаксароӣ мекаран. Дар аксари мавридо ягон шахси хшовозтар фалак месароясту дар фарҷоми шеърш дигар ҳашаракиё ай рӯи қвату қобиляти қваи ҳофизаи дошташн қошқш мегрфтан.
Кампири Глғмча (Хдо биёмрзаш) бисё кампири чақчақӣ бӣ, дар амин маврид чақ-чақ мекар, ки вахте ҳашаракиё бай хирмани якми Роғак Лалмаи Кана ё Пача меуман мерасин, да шавои матовӣ овозшн то бай деҳара меума ва мо рӯи чолёбо то сбҳи содиқа хов намерафтему садои созу навои форами ҳашаракиёра гӯш мекарем. Шеърои мехунтагии ҳашаракиё дар амн давру замон бешта ва гфти ббии Глғмча(Хдо биемрзаш) халқӣ бидан ва ам баёни эҳсосоти ғамгинӣ ай қабили: “Дар сардарае ниҳол шинондм нагирифт” ё шеъри “Чархофалако маро ба чарх овардӣ” бидан ва баъзанига мувофиқи шавқу завқшн шерои шӯхтаб ам ай қабили: “Боракалло ёрме” ё ки “Бача ки бозӣ мекар” ҳамакасабоо ва як шӯру шавқи хоса замзама мекаран.
Ҳашар дар даврои пештар як амри зарурӣ бидаст ва иштирок карани ҳар як шахс ай ҳар оила, ки қвату қобиляти корӣ доштаст, шарт бидаст ва мардм да ҳашарои якдигар бо камоли майл иштирок мекаран ва дар каму буди рӯзмараи рузгор якдигара дстгирӣ мекаран. Найҳозиро ин ананаи хуби ниёгонмн кариб, ки ай байн рафтаст ва ҳашар убар беста ягон чағерке намёвӣ, ки девлох чӯпниш рои кнӣ. Ин буд каму беш итилооти мхтасар дар бораи яке ай расмои авлоду ачдоди гзаштаи мо. Азиз Қадамов.
Матовдрав (шавои матов вахти драви ғалла) дар Поймазор то намин солои 1997-2000-ума вҷуд доштан, неки фалаксаройӣ набӣ. Шояд пештароо (манзур то солои 1970/72)-ра бӣда боша.
Дар Пшихарви мо ҳар руз ҳашарай.Бисер кори писандидаст.Бародари ва дустира зиёд мекна.
Амин ананаи суруди ,.лапар, е е сурудхои туйонахуни дар мардми Мдехарв ай замонои пеш то хозира пойбарчост,Дар вахтое мо чагерк бием мусфедо Назаров Рустам,Мирзомрод Шомродов Шеров Дод,(хдо биемрзашн) амин сабки шеЪрои туенара бсе хшру мехундан, ва доира ай суруди,.Го го мастам хуморам бошие,шуруш мекаран то найн шеъраке,ки хозир сиесиш каран,Шои мо хаминае посчои мо хаминае,,-ва амта мерафтан дар ,.Гл ббро ай хунае чашмони шо мастона,,-угам куракш мекаран Бсо овози шрину маргуладор доштан мусфедо,айни замон ананаи сурудхои туенахунирае чи хеле меган ,.Шои Озодакабохунира,. дар дехот Маълими Чиллаев Сайфулло акаи Хурам Назаров,Шеров Алифбек ва Шеров Масхаб,Мавзуд Султонов катии кариб,ки хамаи бачош,Нахим Иброхимов давом даестан ва баъзан барои ичро кардани сурудхои ,.Шои Озодакабо,.-хуни дар туе бай дигар дехора ам таклифшн мекнан.Оли маълумото дар ин бахш пура нестан кушиш мекнем,ки оста оста дар аманда прашн кнем,чун,ки ин падидахо хамаш ананахои ниегони мо астану хам дар мачму тарихи мардми Ванча иникос мекнан.
Балле ака бисиер хуб.мегара
Рост гуфти ака мни ед дорм ки бо спецаллни амун мусафедора чахт мекаран дар як манчаи бланд саршун медохтан
Хам шомара меброваран хам шоху аруса пешвоз мегрфтан
Амика шрин мегутану мевагинки лаззат мебури
Дар мо ед дорм боби Чувкал боби Ватан боби Гафир боби Мир амаки Назаралли бо дарачи оли глборову шохи мо мастонаа еее ачоиб мехундан.